در محیط پیچیده و غیرقابل پیش بینی زنجیره تامین، هر تلاشی برای کاهش یک ریسک می تواند منجر به کاهش یا افزایش دیگر ریسک ها شود، بنابراین دست یافتن به تصویری کلی از ریسک های زنجیره تامین و روابط بین آنها ضروری و منجر به استراتژی کاهش ریسک موثرتر و جامع تر می شود. هدف این مقاله شناسایی و استخراج ساختار روابط ریسک های بالقوه زنجیره تامین با به کارگیری رویکرد مدل سازی تفسیری- ساختاری می باشد. در این مقاله، با مطالعه ادبیات تحقیق و بر اساس روش دلفی و روایی محتوایی ریسک های اصلی زنجیره تامین صنعت پتروشیمی شناسایی شده و سپس با استفاده از فرآیند مدل سازی تفسیری- ساختاری مدل نشان دهنده روابط بین ریسک ها استخراج و در نهایت بر اساس قدرت هدایت و وابستگی دسته بندی می شوند. نتایج نشان داد که ریسک های محیط خارجی زنجیره تامین) ریسک های طبیعی، سیاسی/اجتماعی، خط مشی و اقتصاد کلان (در سطوح پایین مدل قرار گرفته و دارای بیشترین تاثیرگذاری بر دیگر ریسک ها بوده و عامل ظهور و یا تشدید ریسک های محیط صنعت (بازار محصول و رقابت، بازار نهاده ها و ارتباطات و همکاری) و محیط سازمانی (ریسک های عملیاتی، مالی، استراتژیک، تعهد و فرهنگ سازمانی و کارکنان) می باشند.

هدف: بین المللی شدن زنجیره تامین مواد غذایی (FSC) مشکلات قابل توجهی را برای سیستم غذایی ایجاد کرده است. این مشکلات شامل تقلب، امنیت، قابلیت اطمینان و کیفیت است که همگی ناشی از فقدان داده های منصفانه است. جهانی شدن، برخورد با این مشکلات را پیچیده تر و مشکل تر می کند، که باعث موفقیت بیشتر FSC می شود. بلاک چین (BC) نشان داده است که می تواند FSC را با استفاده از نقاط قوت خود تغییر دهد. تحقیقات زیادی هنوز در مورد استفاده از BC در FSC در حال انجام است، اما هنوز در مراحل اولیه است. این کار نگاهی دقیق به تمام تحقیقات قبلی دارد که در BC وFSCهای یکپارچه بیوتکنولوژی (BT-FSC) انجام شده است. نتایج: بررسی منابع شناخته شده بخشی از این تحقیق بود. انتشارات از سال 2018 تا 2024 در این مطالعه گنجانده شد. پنجاه قطعه مورد بررسی قرار گرفت تا چیزهایی که BC را ممکن می سازد و جوانب مثبت و منفی آن را بیابند. بر اساس حقایق در این مطالعه، یک چارچوب نظری برای کمک به پذیرش BC در BT-FSC ایجاد شد. نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که مهم ترین چیزهایی که مردم را از استفاده از BC باز می دارد، مقیاس پذیری، تعامل، قیمت های بالاتر، دانش ناکافی و قوانین آن است. با ارائه اطلاعات مفید در مورد نحوه استفاده از BC در BT-FSC به آنچه قبلاً شناخته شده است اضافه می کند. این امر به سایر مشاغل مشاوره مبتنی بر شواهد در مورد چگونگی برنامه ریزی برای پذیرش BC ارائه می دهد.

امروزه سیر تحولات پرشتاب جهانی، سازمان ها را برآن داشته تا برای غلبه بر شرایط نامطمئن پیرامون خود به تحقیق در زمینه مدیریت ریسک در زنجیره تامین بپردازند. تامین کنندگان بایستی قطعات و مواد را با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید نمایند. لازمه این مهم، شناسایی و رتبه بندی ریسک های موثر در زنجیره تامین است. در این مقاله ضمن تشریح مفهوم عدم قطعیت در زنجیره تامین، همچنین شناسایی ریسک های زنجیره تامین و تعیین شدت اثرشان، مدیریت ریسک در زنجیره تامین به عنوان یکی از وظایف اصلی مدیران بیان گردیده است. در ادامه بر اساس مدل پیشنهادی، مهمترین ریسک های زنجیره تامین شناسایی شده و بر اساس آن پرسشنامه ای طراحی شده است که در آن شدت تاثیر ریسک ها را نسبت به هم سنجیده و در نهایت با تکنیک دیماتل، نتایج تحلیل شد و بر اساس آن شدت تاثیر مهمترین ریسک های زنجیره تامین به ترتیب اولویت مشخص شد که عبارتند از: محیطی، منابع مالی، استراتژی، فن آوری اطلاعات و ارتباطات و تجهیزات و تکنولوژی.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

شناسایی عوامل ریسک در زنجیره های تامین و انتخاب تامین کنندگان بر مبنای حداقل ساختن این ریسک های همواره یکی از چالش های مهم تولید کنندگان به شمار می آید. بر این اساس در مقاله پیش رو چارچوبی متمایز برای ارزیابی تامین کنندگان با در نظر گرفتن عوامل ریسک با استفاده از تکنیک های تصمیم گیری و تحلیل پوششی داده های دو سطحیارائه شده است. بدین منظور نخست با بهره گیری از ادبیات موضوع، برجسته ترین معیارهای ریسک موجود در زنجیره های تامین از دیدگاه کارشناسان این حوزه شناسایی و با استفاده از تحلیل عاملی گروه بندی شده اند. در گام دوم این معیارها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با بهره گیری از نظر خبرگان وزن دهی شدند. سپس به منظور ارزیابی هر چه دقیق تر تامین کنندگان با در نظر گرفتن معیارهای شناسایی شده، از رویکرد تحلیل پوششی داده های دو سطحی بهره گرفته شده است که بر اساس آن 12 تامین کننده فرضی با توجه به معیارهای ریسک در دو سطح به صورت سلسله مراتبی رتبه بندی شده اند. مزیت استفاده از روش تحلیل پوششی داده های دوسطحی آن است که وزن زیر شاخص های گروه های اصلی ریسک هم مستقیما در صورت مسئله منظور شده است. این کار منجر به افزایش دقت در محاسبات خواهد شد، چرا که در غیر این صورت هنگامی که شاخص های و زیر شاخص های نسبتا زیادی در مساله وجود داشته باشند، همواره برخی از شاخص ها حذف شده و یا در دیگر شاخص ها ادغام می شوند.

مدیریت جریان وجوه نقد از اهمیت روزافزونی در زنجیره های تامین برخوردار است. در پژوهش حاضر این جریان در زنجیره تامین دارو و از منظر یک شرکت پخش بهینه می شود. در این زنجیره، شرکت پخش داروهای دریافتی از تامین کنندگان بالادست را به خرده فروشی های پایین دست می فروشد و با پول دریافتی از آن ها صورت حساب های تامین کنندگان را تسویه می کند. ناهماهنگی بین جریان های ورودی و خروجی وجوه نقد، علاوه بر تحمیل جریمه دیرکرد، به سوء شهرت در بازار و در نتیجه عدم تامین مطلوب اقلام دارویی توسط تامین کنندگان منجر می شود. در این شرایط، این پرسش مطرح می شود که با چه توالی پرداختی می توان ضمن یافتن ارزان ترین روش تسویه صورت حساب ها، ریسک تامین ناشی از سوء شهرت را به حداقل رساند. برای پاسخ به این پرسش، مدل برنامه ریزی خطی صفر و یک دو هدفه ای صورت بندی شد. حل مدل توسط الگوریتم ژنتیک ضمن تعیین بهترین توالی پرداخت صورت حساب ها، جریان مالی خروجی و ریسک ناشی از نقض موعد پرداخت صورت حساب ها را کمینه کرد.

زمینه و هدف: زنجیره تامین لارج ترکیبی از چهار زنجیره ناب، چابک، تاب آور و سبز است. هر کدام از انواع زنجیره تامین، الزامات خاص خود را دارد که ممکن است در تعارض با الزامات زنجیره تامین دیگر باشد. تحقیق حاضر به دنبال شناسایی انواع ریسک های پیش روی زنجیره تامین لارج می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر از نظر بنیان فلسفی به علت به کارگیری روش های کمی، ماهیت اثباتی دارد. از منظر جهت گیری، پژوهش دارای رویکرد کاربردی بوده و روش شناسی آن چندگانه است. جامعه آماری تحقیق، خبرگان زنجیره تامین صنعت خودرو هستند که با به کارگیری روش قضاوتی برای نمونه گیری انتخاب شدند. در این پژوهش از دو روش دلفی فازی و بهترین-بدترین برای تحلیل داده ها استفاده شد. این تحقیق در بازه زمانی بهمن 1399 تا تیر 1400 انجام شده است. یافته ها: در ابتدا از طریق مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان، 41 ریسک شناسایی شد که این 41 ریسک در قالب 13 ریسک اصلی معرفی شده اند. هر کدام از این ریسک ها مربوط به زنجیره تامین خاصی هستند. در ادامه این ریسک ها با دلفی فازی غربال شدند و 25 ریسک حذف شد. ریسک های باقی مانده با کاربست تکنیک بهترین-بدترین اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد ریسک های مشکلات تامین مالی، برنامه ریزی تولید، تغییر سلایق مردم و ضعف فرایندها و فناوری بازیافت، دارای بیش ترین اولویت در هر یک از اجزای زنجیره تامین لارج هستند. بحث و نتیجه گیری: تنوع بخشی به ابزارهای تامین مالی، استفاده از روش های جدید بازاریابی و داشتن رویکرد تیمی در توسعه محصولات، توجه به روندهای موثر روی رفتار مصرف کننده در آینده و بررسی تغییرات رفتار خرید مشتریان، مهم ترین پیشنهادهای پژوهش برای پاسخ به ریسک هستند.

با توجه به اهمیت مسایل پایداری زنجیره تامین و مدیریت ریسک در صنایع مختلف و محیط زیست، هدف از این پژوهش، شناسایی مسایل پایداری حوزه های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی زنجیره تامین و مدیریت ریسک در صنایع است. در گردآوری داده ها از مقالات نمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی پروکوییست، اس. آی. دی، مگیران، آوید، ایرانداک، ساینس دایرکت، فرنسیس تیلور، امرالد، کورنس، اشپرینگر، گوگل اسکالر و اسکوپوس در سال 1397 استفاده شده است. مجموعه مقالات مورد بررسی، شامل 75 مقاله (از 19 کشور مختلف) است. این مقاله ها، پژوهش های کیفی و کمی 15 سال اخیر (از سال 2003 تاکنون) را به زبان های فارسی و انگلیسی دربرداشت. پژوهش هایی که حجم نمونه و نحوه اجرای نامشخصی داشتند یا فقط روی مدیریت ریسک یا زنجیره تامین انجام شده بودند، از روند مطالعه حذف شدند. همچنین مقالاتی که متن کامل آن ها در دسترس نبود، نیز از مطالعه حذف شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که شیوع زباله های جامد، مایع و گاز در سرتاسر زنجیره های تامین و ایجاد ریسک ها و آسیب های مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی در صنایع، بر ضرورت تلاش جهت یافتن راه حل هایی برای ارایه هرچه بهتر خدمات تاکید دارد. با توجه به پایین بودن آگاهی و دانش مورد نیاز در سطوح مختلف پایداری در زنجیره تامین و همچنین مدیریت ریسک در پایداری زنجیره تامین، آگاه سازی جامعه صنعتی به ویژه صنایعی که به نحوی با این معضل درگیر هستند، از مهم ترین برنامه هایی است که می تواند در درجه اول به شناخت و دستیابی مناسب تر به شیوه های مدیریت ریسک در پایداری زنجیره تامین منتهی شود و در آینده آن را نیز بهبود بخشد. همچنین باید به دنبال ارایه راه کاری برای افزایش توجه مسیولان به این امر بود. برای رسیدن به این مهم باید نیازسنجی مرتبط صورت گیرد تا براساس آن سیاست های متناسب و لازم در نظر گرفته شود و از این طریق بتوان به ارتقاء و بهبود پایداری زنجیره تامین جامعه صنعتی کمک کرد.